Raad van State stelt een hoogwerker als ankerplaats voor valbeveiliging verplicht.
In deze kwestie had de minister van SZW een asbestverwijderaar een boete opgelegd in verband met een arbeidsongeval van een werknemer op het dak van een voormalig fabrieksgebouw. De werkzaamheden bestonden uit het verwijderen van niet draagkrachtige asbesthoudende golfplaten van het dak.
Valstopapparaat
De werknemer bevond zich op het dak van het gebouw, waarbij hij zich zowel op een op het dak liggende ladder begaf als op plaatsen waar gordingen van de dakconstructie de golfplaten ondersteunden. De positie van de gordingen vond de werknemer aan de hand van de schroeven waarmee de golfplaten op de gordingen waren bevestigd.
De werknemer maakte gebruik van een veiligheidsgordel met een valstopapparaat, die hij aan de gordingen bevestigde. Doordat een gording op die plek in rotte toestand verkeerde, is deze bezweken onder het gewicht van de werknemer, en is hij naar beneden gevallen en op de onderliggende vloer terechtgekomen. De werknemer heeft hierdoor letsel opgelopen, waarvoor hij in het ziekenhuis is behandeld.
In beroep
De saneerder is tegen de boete in beroep gegaan bij de rechtbank te 's-Hertogenbosch. Deze oordeelde dat gebruik van een valstopapparaat in dit geval niet kon worden aangemerkt als een doelmatige veiligheidsmiddel als bedoeld in artikel 3.16, vierde lid, van het Arbobesluit omdat eveneens van belang is of de voorziening op veilige wijze is bevestigd. De saneerder is tegen het vonnis van de rechtbank 's-Hertogenbosch in beroep gegaan bij de Raad van State. Deze bekrachtigde in haar uitspraak het vonnis van de rechtbank te 's-Hertogenbosch echter met toevoeging van de volgende passage: "Niet in geschil is dat het ongeval niet had plaatsgevonden als een hoogwerker het ankerpunt van het valstopapparaat zou zijn geweest."
De praktijk:
Naar onze mening kan worden betoogd dat de Raad van State hiermee een ieder die volgens artikel 3.16, eerste lid, van het Arbeidsomstandighedenbesluit bij het verrichten van arbeid waarbij valgevaar bestaat geen gebruik kan maken van een veilige steiger, stelling, bordes of werkvloer of door het aanbrengen van doelmatige hekwerken, leuningen of andere dergelijke voorzieningen, voorschrijft dat een hoogwerker als ankerpunt voor zijn/haar valbeveiliging moet gebruiken. Met dit oordeel miskent de Raad van State de vigerende wet en regelgeving.
Volgens de Europese geharmoniseerde norm voor hoogwerkers EN280:2001+A2:2010 is een hoogwerker niet bedoeld als ankerpunt voor het aanhaken van valbeveiliging. Daar is deze niet op ingericht en is de beoordeling van een hoogwerker als ankerpunt van valbeveiliging niet in de typebeoordeling meegenomen.ãÂÂÂÂ
Weliswaar behoeft in Nederland slechts de Machine Richtlijn te worden gevolgd, als het gaat om aantonen van conformiteit De Europese geharmoniseerde norm EN280:2001+A2:2010 omschrijft de stand der techniek en verwerft daarmee een zekere positie t.a.v. het invulling geven aan wet- en regelgeving.
Ook gaat deze overweging in tegen het Arbeidsomstandighedenbesluit, meer specifiek artikel 7.23.
Deze stelt onder lid 6: "De valbeveiligingen zijn van een zodanige configuratie en sterkte dat vallen van hoogte wordt voorkomen of dat een eventuele val wordt gestopt, zodanig dat letsel bij de werknemers zoveel mogelijk wordt voorkomen".
Bij een val is er een hoog risico dat de persoon tegen de hoogwerker aan wordt geslingerd. Daarbij kan door de beweging het beveiligingssysteem van de hoogwerker in werking treden waardoor deze uit zichzelf naar beneden gaat en de persoon beklemd raken in de hoogwerker.
Hoewel deze uitspraak bindend is, menen wij dat de Raad van State zich bij haar juridisch oordeel onvoldoende rekenschap heeft gegeven van technische onmogelijkheden.
Auteurs:
Gerwin Lensink, RIR Nederland BV
mr. Tim Segers, Banning advocaten
(Bron openingsfoto artikel: XSPlatforms Nederland)
