De enorme asbestbrand in Wateringen woedde in de nacht van 12 januari 2015. Het opruimen van asbestdeeltjes is twee maanden na de verwoestende brand nog steeds niet afgerond. Wat is de stand van zaken?
Je ziet ze nog steeds staan, de metershoge hijskranen in de wijken vlakbij de loods aan de Poeldijkseweg, waar de brand uitbrak. Vijf in totaal zijn er ingezet om mannen in witte pakken de nog steeds in ruime mate aanwezige asbestdeeltjes van daken en uit tuintjes te laten verwijderen. Hoewel de gele linten dan misschien uit het straatbeeld zijn verdwenen, is de klus nog niet geklaard. De gemeente Westland heeft een enorme opruimactie opgezet om de gezondheidsrisico's door het vrijgekomen asbest te beperken. Het rampgebied werd dagenlang hermetisch afgesloten, onlangs nog zijn bomen gekapt omdat daar asbestdeeltjes in zaten.
Gezondheid
Waar de bewoners daags na de brand hun koffers pakten en elders onderdak zochten, zijn de meesten al weer weken thuis. Hoe gevaarlijk zijn die asbestdeeltjes? Daarover zijn de meningen verdeeld. Professor Nico van Zandwijk, die in Australië onderzoek doet naar asbestziekten, stelt dat zelfs een kleine blootstelling mensen ziek kan maken. ,,Maar aan de andere kant is een groot deel van de mensen die in de vorige eeuw elke dag met asbest werkten, niet ziek geworden'', aldus Van Zandwijk. De deeltjes die in Wateringen op straat liggen, zijn ongevaarlijk zolang niemand er op gaat staan. Als de stukjes verbrijzelen en de vezels in de lucht gaan zweven, worden de gezondheidsrisico's groter. ,,Die vezels kunnen worden ingeademd'', verklaart longarts Sjaak Burgers.
Asbestdeeltje onder dakpannen
Het schuurtje van een van de bewoners, dat grenst aan de plek waar de loods van 1500 vierkante meter stond, is nog slechts een geraamte over. “Ze hebben mijn achtertuin schoongemaakt, maar het schuurtje moet worden afgebroken”, vertelt de bewoner. “De planten en struiken zouden nog asbestdeeltjes kunnen bevatten. Bovendien zullen er nog pannen van de daken gehaald moeten worden omdat daar óók nog asbestdeeltjes onder verzeild zijn geraakt. En wat als die deeltjes dan weer in de tuinen vallen?''
Gemeente houdt zich niet bezig met het verhalen van de schade namens de bewoners
Uit een visuele inspectie moet blijken of de tuin of het dak schoon zijn en dan volgt volgens de gemeente vrijgave. “Uitgangspunt is dat als er na verwijdering geen zichtbaar asbest aanwezig is, er later geen sprake zal zijn van bodemverontreiniging of overschrijding van de luchtnormen. Mochten bewoners later nog asbest aantreffen dan zal de gemeente dit in het kader van nazorg opruimen.''
Vanaf het moment van de brand heeft Westland getroffen bewoners geadviseerd eventuele schade te melden bij de eigen verzekering. De gemeente heeft alleen de sanering ter hand genomen en houdt zich niet bezig met het verhalen van de schade namens de bewoners. De verwijdering van snippers onder de dakpannen wordt een hele klus en bewoners draaien zelf op voor die schoonmaak. Mensen aan de Ambachtsweg hebben hun eigen belangenvereniging opgericht. Ze hopen samen de schade af te handelen.
Inventarisatie van asbesthoudende daken in de buurt van woningen
De gemeente Westland gaat nog dit jaar aan de slag met een inventarisatie van asbesthoudende daken in de buurt van woningen. "Veel panden van voor 1996 hebben asbestdaken en we gaan de eigenaren actief benaderen om hen te wijzen op de risico's en subsidies die ze kunnen aanvragen om daken te vervangen", zegt burgemeester Van der Tak. "Vanaf 2024 zijn asbestdaken verboden, maar we kunnen ondernemers nu nog niet verplichten te saneren.''
Burgemeester: "Eind deze week klaar maar bewoners nog niet uit de problemen”
Eind deze week moeten alle mannen in witte pakken uit het straatbeeld in Wateringen zijn verdwenen, stelt burgemeester Van der Tak
Bewoners van huizen aan de Ambachtsweg die direct grenzen aan het 'rampgebied', zitten nog even in de penarie. Bij de brand kwam veel asbest vrij. Volgens burgemeester Van der Tak gaan de saneringswerkzaamheden echter niet lang meer duren. “Het is nog even doorbijten.''
Hoe lang duurt het schoonmaakwerk nog?
“We verwachten dat de saneringswerkzaamheden die in opdracht van de gemeente worden uitgevoerd eind deze week klaar zijn. Daarna kunnen we de vrijgavecertificaten uitreiken, waarna de eindinspectie van het hele gebied volgt. Maar dat betekent niet dat alle bewoners uit de problemen zijn.''
Waarom niet?
“De gemeente doet de visuele reiniging, maar er kan ook asbest zijn ingebrand in kozijnen en het kan ook onder dakpannen zitten. Dat is het geval bij woningen aan de Ambachtsweg die dicht tegen de brandhaard aan liggen. Sanering van dit materiaal moet in opdracht van de bewoners plaatsvinden. Die moeten dat met hun eigen verzekering regelen.''
De gemeente heeft al bijna 2,5 miljoen euro aan kosten gemaakt en de teller loopt nog elke dag op. Ziet Westland dat geld ooit terug?
“De sanering is nog niet klaar, dus er komen nog elke dag kosten bij. Dit is het krediet dat we nu vragen aan de gemeenteraad, maar dat wordt later nog wel meer. We moeten de balans nog opmaken. Voor het verhalen van de kosten hebben we onze advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn ingeschakeld. Die werkt ook voor het rijk en heeft ervaring met dit soort zaken. We zullen niet alle kosten kunnen verhalen, maar wel een groot deel. Al zal dat een verhaal van de lange adem worden bij de rechter. Er zijn bijvoorbeeld al hypotheekrechten gevestigd op percelen van één van de eigenaren van het afgebrande pand.''
Veel bewoners klagen over slechte communicatie vanuit de gemeente. Wat vindt u daarvan?
“Wij hebben alles uit de kast getrokken om bewoners zo goed mogelijk te informeren. 123 updates op het liveblog op internet, brieven aan bewoners, negen bijeenkomsten waar meer dan 400 mensen geweest zijn. Veel meer konden we niet doen. Sommige informatie is een eigen leven gaan leiden in de betreffende straten. Mocht zoiets onverhoopt nog eens gebeuren, dan moeten we overwegen om permanent een loket van de gemeente ter plaatse te hebben waar mensen met vragen terecht kunnen.''
Was het kappen van een aantal bomen aan de Ambachtsweg wel nodig?
“Er zat asbest in elzenknoppen en dat was er niet af te spuiten. Wel zou dat door de wind los kunnen laten, waardoor je herbesmetting kan krijgen. We konden niet anders dan de bomen kappen. We realiseren ons dat dit gevoelig lag omdat het om beeldbepalende bomen ging. Kappen betekent aantasting van het woongenot, maar we gaan er nieuwe bomen terugplaatsen.''
Heeft de hele sanering niet veel te lang geduurd?
“Nee. We hebben gecertificeerde bedrijven in de arm genomen en vertrouwen erop dat zij weten wat ze doen. En we kunnen geen enkel risico nemen. Mensen kunnen zelf grote stukken opruimen en in een plastic zak doen, maar dat wil niet zeggen dat de tuin schoon is en dan moeten er alsnog mannen met witte pakken naartoe. We hebben dit proces nog niet eerder doorlopen en gaan uitgebreid evalueren. Dan zal blijken wat we goed hebben gedaan en wat beter had gekund.''
BRON: dit artikel is met toestemming tot stand gekomen op basis van nieuwsberichten uit het AD editie Westland
Zie ook eerder berichten over dit onderwerp op Asbest & Bouw:
'Recente branden onderstrepen de noodzaak van een verbod op asbestdaken per 2024'
Asbestbrand: schade en aansprakelijkheid
Staatssecretaris: 'Brand Roermond geen aanleiding inventarisatie van asbestverdachte locaties.'
'Live blog' asbestbrand Wateringen goed voorbeeld
