In de 160 jaar geschiedenis van de Etna fabrieken ontbreekt volgens Roos Voesenek-Verwaters aandacht voor de asbestslachtoffers, zoals haar vader er een van was.
De dagelijkse werkzaamheden bij IJzergieterij De Etna bestonden uit het onderhoud en repareren van elektromotoren van de machines in de fabriek. De productie van kachels vond plaats aan een productielijn. Een van de onderdelen van deze productielijn was het plaatsen van een asbestkoord in de deurtjes van de kachels. Er hing een grote spoel van asbestkoord waar een medewerker aan trok om asbestkoord te krijgen. Hierbij kwam veel stof vrij. Ook bij de productie van fornuizen werd asbest gebruikt. In de ovens werden platen asbesthoudend materiaal aangebracht. Bij deze assemblage kwam veel asbest vrij dat op de productielijn lag en door de hele ruimte werd verspreid.
Geen ventilatie, afzuiging of beschermingsmiddelen
Roos: “In het begin van de jaren 60 werd een inductieoven in de gieterij geplaatst. Aan deze inductieoven heeft hij regelmatig onderhoudswerk uitgevoerd. Aan de binnenkant was de inductieoven geïsoleerd met asbesthoudende platen. Deze asbesthoudende platen werden regelmatig vervangen, deze waren erg uitgedroogd door de hoge temperaturen en erg stoffig. Ook werd regelmatig onderhoud gepleegd aan een emailleeroven, een soort langwerpige tunnel, die werd aangesmeerd met vuurvaste specie. Er was geen ventilatie of afzuiging en er waren geen beschermingsmiddelen voor de medewerkers. Zo is hij tot het einde van het dienstverband aan asbest blootgesteld.”
Aandacht
“Ter nagedachtenis aan mijn vader en zijn collega's, waarvan de meeste niet eens wisten waaraan ze zijn overleden, heb ik aandacht gevraagd voor mijn verhaal, of eigenlijk het verhaal van mijn vader. Ook voor al die andere asbestslachtoffers uit de Etna-geschiedenis, voor hen die momenteel doodziek zijn en voor alle voormalige medewerkers die in de toekomst nog ziek gaan worden.”
Het complete verhaal van Roos Voesenek-Verwaters over hoe haar vader uiteindelijk slachtoffer is geworden van het werken met asbestmaterialen kunt u lezen in de nieuwste uitgave van het vakblad Asbestmagazine.
Met een abonnement op de online-editie kunt u het nieuwe magazine nu al lezen; de printversie verschijnt op 7 april.
Een bedrijf dat ZO groot en ZO ervaren was in het omgaan met 'hitte' en beschermen tégen hitte middels het toepassen van asbest had KUNNEN én MOETEN weten wat de ook op de lange termijn gevolgen zouden kúnnen zijn voor het personeel dat (letterlijk) met de neus op de materie stond. Die informatie wás er wel degelijk maar werd - om andere belangen dan de gezondheid van medewerkers te dienen - NIET of zwaar ónvoldoende gedeeld. In mijn gesprekservaringen met heel veel asbestslachtoffers bij verschillende en meestal grote bedrijven begon dat al in een vroeg stadium en nog steeds een eentonig beeld te vormen. Etna is geen uitzondering.. Helaas voor velen en ook uw/jouw vader, Roos. M.i. is het ook méér dan triest (..tot bij het brutale af zelfs wat mij betreft) dat het Toezicht en Handhaven door inspectiediensten zwaar ónvoldoende tot zelfs afwezig moet zijn geweest. Inspectiediensten, ook namens de overheid- die ook écht wel wisten bij welke bedrijven de grootste risico's op asbestblootstelling en de gevolgen ervan op DE LANGE TERMIJN niet alleen konden voorkomen maar ook daadwerkelijk wijd verspreid voorkwámen - hadden écht veel meer moeten en kúnnen doen. Waarom zij dat NIET hebben gedaan - óf er moeten zuivere resultaten daaromtrent inzichtelijk zijn - laat zich raden. Maar aan raden kan geen reden worden ontleend. Dus: Wie het (echt) weet mag het zeggen. In beginsel is het natuurlijk DIEP TRIEST dat mensen aan het werk waren met een onzichtbaar, maar wél bekend risico, en vroegtijdig daardoor het leven zouden gaan laten .. en nog op een verschrikkelijke manier ook. Helaas is dat mij ook van nabij bekend. Ik weet óók hoe 'de omgeving' er tegenaan kijkt. Hoe vaak ik ook niet nóg steeds hoor: "Ach. Het was heel normaal in die tijd dat asbest gebruikt werd. We hebben er goed werk door gehouden (..) en je moet toch ergens aan komen te overlijden... Die baas is altijd goed voor ons (..) geweest. " Tja, Roos. Dit alles in het kader "Je bijt niet in de hand die je voedt..". Maar IK zeg (..post mortem voor mijn pa..en nog vele anderen voor en nog ná hem..) "Maar, dát was ook dezelfde hand die jou je graf in zou kunnen blijken te duwen..." . Sommige bedrijven mógen trots zijn op hun historie, maar het zou ook hen sieren wanneer zij het gehéle verhaal zouden willen én durven uitdragen".
Dank je wel Jan van Zelm. Het allerergste vond ik, van deze hele affaire, de onbeschoftheid van zo'n bedrijf (nu Atag) om op deze wijze trots te durven zijn op 160 jaar geschiedenis zonder daarbij rekening te houden met ontelbare slachtoffers die in 160 jaar zijn gemaakt. Zo respectloos en schandalig! Je kan trots zijn op je product ( want Etna als bedrijf bestaat al lang niet meer) maar wel met respect voor de slachtoffers die dit product in het verleden veroorzaakt heeft! Ik zal ze voor altijd blijven volgen. Straks zijn ze trots op 170 jaar enz... maar niet en nooit meer over de ruggen van de asbestslachtoffers die ze hebben gemaakt! Nooit meer!!!!!!
in 1974 is mijn vader overleden aan kanker heeft tot drie maanden voor zijn dood gewerkt bij ETNA, er was geen verband hiertussen werd er gezegd, omdat mijn vader al maagpatient was.
