In de periode van 1969 tot 2028 zullen rond de 330.000 mensen zijn blootgesteld aan de stof asbest. In deze periode zullen er in totaal 64.500 direct aan asbest gerelateerde sterfgevallen plaatsvinden. Op dit moment lopen 41.000 werknemers de kans op blootstelling aan asbest. Dat schrijft de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het Jaarplan 2015.
Het grootste risico wordt gevormd door de blootstelling aan asbestvezels van werknemers, omwonenden en bezoekers. Daarnaast is er het risico op valgevaar bij asbestverwijderingsbedrijven. Deze bedrijven worden de komende jaren vaker ingezet bij de verwijdering van astbestcementdaken, die per 2024 verboden worden.
Herinspecties bij malafide bedrijven
De Inspectie handhaaft in 2015 op naleving van de nieuwe grenswaarden voor de verschillende asbestcategorieën. Daarbij ligt de nadruk op niet-nalevers en notoire overtreders (malafide saneringszaken). Ook zet zij in op herinspecties bij malafide bedrijven. De Inspectie zet strafvorderlijke bevoegdheden gericht in bij de aanpak van notoire overtreders en misstanden en bij de bestrijding van constructies. De Inspectie onderzoekt daarnaast de toepassing van sancties door certificerende instanties en hun klachtenafhandeling. Ook onderzoekt zij mogelijke mutaties in de bedrijfsstructuur van saneringsbedrijven.
De Inspectie gaat samenwerken met de Brandweer Nederland, om veilig werken met asbest bij de corpsen te bevorderen. Tot slot blijft de Inspectie met de asbestsector communiceren over veilig werken, goede én slechte voorbeelden en inspectieresultaten.
Transparantie
Transparantie draagt bij aan de voorspelbaarheid van de Inspectie SZW. Voorspelbaarheid houdt in: open en eerlijk zeggen wat je doet (en wat niet) en waarom. Het uitgangspunt is ‘open tenzij’.
Op basis van de Wet openbaarheid bestuur is in 2014 gestart met het inzichtelijk maken van informatie over de bevindingen uit inspecties waar milieu-informatie een belangrijke rol speelt. Dit betreft de inspecties bij asbestsaneringswerkzaamheden en de inspecties bij Brzo-bedrijven. Voor Brzo wordt dit vormgegeven in overleg met de gezamenlijke toezichthouders vooruitlopend op de inwerkingtreding van het aan de Seveso III-richtlijn aangepaste Brzo, nu voorzien per 1 juli 2015. Bij inwerkingtreding van de Wet aanpak schijnconstructies, voorzien medio 2015, komt er een wettelijke basis om alle inspectiebevindingen met naam en toenaam van bedrijven en instellingen openbaar te maken. De wettelijke basis wordt geregeld voor de openbaarmaking van inspectiegegevens in het kader van het nalevingstoezicht op alle arbeidswetten, dus zowel over arbeidsmarkt als over arbeidsomstandigheden.
Meldingen, klachten, signalen
De Inspectie ontvangt duizenden meldingen, klachten en signalen over mogelijke overtredingen van de Arbowet, de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML). Bij signalen van mogelijke illegale arbeid of onderbetaling stelt de Inspectie selectief controles in.
Een deel van deze controles neemt zij mee in de lopende programma’s en interventieteams; een ander deel van de signalen wordt zelfstandig onderzocht. De signalen kunnen ook leiden tot strafrechtelijke opsporing of doorgegeven worden aan collega-inspectiediensten.
Bij klachten en signalen over de arbeidsomstandigheden maakt de Inspectie een afweging van de ernst van de mogelijke overtredingen. Klachten en signalen waarbij er een vermoeden is van een zware of ernstige overtreding worden onderzocht. Indieners van (niet-anonieme) klachten krijgen informatie over de bevindingen en afhandeling.
Tot slot krijgt de Inspectie veel wettelijk verplichte meldingen. Het gaat daarbij vooral om voorgenomen asbestsaneringen,biologische agentia en duikarbeid.
