“We moeten de gevaarlijke veronderstelling voorkomen dat asbest een gezondheidsprobleem is uit het verleden.”
De 'overdosis' aan berichtgeving naar aanleiding van diverse asbestcalamiteiten in Nederland in de afgelopen weken, heeft de risico’s van asbest weer even onder de aandacht gebracht. Hoewel in de asbestpolemiek zich tal van sceptici mengen die al dat gedoe over asbest maar overdreven vinden, zal bij het grote publiek vooral blijven hangen dat asbest een gevaarlijk goedje is. En dat is winst, want dagelijks komen er mensen in aanraking met asbest zonder dat zij dit weten of wordt het risico onderschat, en hierover lezen we niets in het dagelijkse nieuws.
Asbestinventarisatie huiseigenaar
Een belangrijke risicogroep is de doe-het-zelver. Bij veel kleine of grote verbouwingen in huizen/gebouwen van voor 1993 (asbestverdacht) is het risico aanwezig dat er asbestmateriaal vrijkomt. De ideale situatie zou zijn dat elke huiseigenaar een asbestinventarisatie laat doen en op de hoogte is van de risicoplekken in zijn huis. En als hij dan met die risicoplekken bezig gaat dat hij ook weet welke voorzorgsmaatregelen/aanpak nodig zijn. De praktijk is echter anders: huiseigenaren weten niet of en waar het asbest in hun huis zit en wat de risico’s zijn. Ook zijn er risico’s als hij de werkzaamheden aan zijn huis laat uitvoeren door ‘mannetjes’ of echte vaklui als elektriciens, loodgieters, binnensloopwerkers enz., want ook bij deze groepen is niet altijd de juiste kennis over asbest aanwezig.
‘Asbesthype’ niet typisch Nederlands
Om veel ongeziene asbestschade te voorkomen blijft het nodig om de bewustzijn van de risico’s van asbest te bevorderen. En mochten de sceptici denken dat de ‘asbesthype’ zoals de afgelopen weken in Nederland zichtbaar werd, typisch Nederlands of komkommernieuws is, dan komt men bedrogen uit. In de landen om ons heen zoals Duitsland, Engeland, Frankrijk maar ook Amerika, is er veel meer aandacht voor asbest en de risico’s ervan. Een groot verschil met Nederland is dat in genoemde landen het onderwerp asbest niet alleen is voorbehouden aan de media maar dat de overheid een belangrijke rol op zich heeft genomen om middels informatiecampagnes de bewustwording te vergroten bij niet-deskundigen, de burger.
Vervagen bewustwording
In Engeland heeft de toepassing van asbest een grotere omvang dan in Nederland. Ieder jaar neemt het aantal asbestdoden nog toe met de verwachting dat in 2016 hier het hoogtepunt wordt gehaald. Ook kent Engeland al vele jaren uitgebreide campagnes die waarschuwen voor de gevaren van asbest en zijn er tal van specialisten die regelmatig hierover publiceren. Onlangs heeft Helena Shovelton (chief executive of the British Lung Foundation, BLF) op de BBC website een column geschreven waarin ze waarschuwt voor het vervagen van de bewustwording rondom de gevaren van asbest. [Op de BBC News website wordt wekelijks een column geschreven over gezondheidsonderwerpen door toonaangevende experts op een bepaald gezondheidsgebied.]
In haar column schrijft Helena Shovelton: “Het verhaal van asbest-gerelateerde ziekten is een van de grote tragedies van de volksgezondheid in de afgelopen tijd. De problemen zullen in de toekomst alleen maar toenemen als mensen zich niet beter bewust worden van de asbestrisco’s die aanwezig zijn in hun eigen huis. De gezondheidsrisico’s voor de doe-het-zelvers mogen niet worden onderschat. Een recent BLF-onderzoek toonde aan dat slechts 22% van de ondervraagden wist dat alle vormen van asbest uiteindelijk werden verboden in de jaren 1990, terwijl 67% zei dat ze niet zouden weten hoe asbest te identificeren in en om het huis. Als we ernaar streven dat rond 2016 de eerste en enige piek is van asbestgerelateerde doden, in plaats van de eerste van vele daarna, dan zullen we de ‘gewone’ mensen meer en beter moeten informeren over de do’s en don’ts rond asbest. We moeten de gevaarlijke veronderstelling voorkomen dat asbest een gezondheidsprobleem is uit het verleden dat alleen de mensen betrof die werkzaam waren in bepaalde beroepen. Miljoenen huizen in Engeland werden gebouwd in de tijd dat asbest een veel gebruikt materiaal was, en zolang mensen nog steeds wonen en werken in deze gebouwen dan vormt asbest, mits verkeerd behandeld, een groot gezondheidsrisico.”
door: Rob Olthof, Asbest en Bouw
‘De belangrijkste 5 minuten in uw leven’
De British Lung Foundation campagne ‘take5andstayalive’ begint met de vraag: ‘Voordat u dit weekend bezig gaat met klussen in uw huis zorg er eerst voor dat u het antwoord weet op de volgende 5 vragen over asbest. Het kunnen de belangrijkste 5 minuten zijn in uw leven.’ Zie ook: www.take5andstayalive.com.
