De recente uitzending van Zembla liet nog eens duidelijk zien hoe dodelijk asbest kan zijn. Verschillende slachtoffers kwamen aan het woord. Zij waren ooit in aanraking gekomen met asbest zonder dat ze het zelf wisten. Gewone burgers die in een bepaalde omgeving asbestvezels hebben ingeademd en nu dodelijk ziek zijn. Eigenlijk iets dat iedereen zou kunnen overkomen.
Een van die omgevingen waar zomaar asbestslachtoffers kunnen ontstaan zijn scholen. Dat bleek uit een onderzoek, waarvan de resultaten bekend werden gemaakt in de Zembla-aflevering ‘Asbest vrijgekomen', van zaterdag 15 januari.
Met behoud van asbestvezels!
Naast de uitkomsten van het onderzoek viel in de uitzending een aantal andere zaken op. Zo werd middels een telefonisch contact een aantal asbestverwijderaars bereid gevonden een asbestsanering uit te voeren zonder te voldoen aan de regelgeving. Weliswaar voor een zeer laag bedrag maar met behoud van asbestvezels! In hoeveel huizen en andere gebouwen zullen mensen, gezinnen, kinderen, wonen zonder dat zij weten dat ze continu worden blootgesteld aan achtergebleven vezels? Hoeveel van hen zullen over een lange tijd door dezelfde rampspoed worden getroffen als de slachtoffers in de uitzending?
Boemerangeffect
Een ander saillant onderdeel van de uitzending betrof de woonwijk Jeruzalem in Amersfoort. Al in 2002 was uit onderzoek bekend dat de asbestdaken op de huizen in deze wijk een direct gevaar voor de volksgezondheid opleverden. De asbestdaken waren door weersinvloeden aan verwering onderhevig waardoor de hechtgebonden platen toch langzaam asbestvezels loslieten die zich onder meer ophoopten in de dakgoten. Hierdoor was het jaarlijkse schoonmaken van de dakgoot eigenlijk onverantwoord geworden. Maar ook had de wind vrij spel met de asbestvezels. De oplossing die werd gekozen was een experimentele aanpak door het impregneren van de daken. Een niet afdoende maatregel. Volgens de Alliantie is daar destijds voor gekozen vanuit kostenoverweging. Wellicht veroorzaakt dit over 10 tot 20 jaar voor de corporatie nog een ongewild boemerangeffect als nieuwe asbestslachtoffers die in deze wijk wonen of woonden zich met hun advocaat bij de corporatie melden.
Prof. Lex Burdorf, asbestdeskundige van het Erasmus MC, was duidelijk in zijn mening: "Er komt een moment dat we het niet meer kúnnen accepteren en asbest actief overal moeten weghalen."
Redactie Abest en Bouw
Rob Olthof
Uitkomsten onderzoek asbest op scholen
Bij één op de vier middelbare scholen die zijn onderzocht op de aanwezigheid van asbest bestaat er een direct gevaar voor de volksgezondheid. Bij basisscholen ligt dit op één op de twintig. Om te bepalen of er zich gevaarlijke situaties kunnen voordoen voor de gezondheid van leerlingen en leraren, zouden scholen minstens moeten weten waar het asbest zit. Bij bijvoorbeeld onderhoudswerkzaamheden aan de gebouwen kan dan voorkomen worden dat er asbest vrijkomt. Bij de scholen waar mogelijk asbest in zit, omdat ze van vóór 1993 dateren, blijkt dat er bij 75% van de basisscholen en 52% van de middelbare scholen geen of geen volledige asbestinventarisatie is gemaakt.
De onderwijsorganisaties voor middelbare en basisscholen, de PO-Raad en de VO-Raad, hebben in een gezamenlijk onderzoek onder hun leden gepeild hoe het staat met de aanwezigheid van asbest in schoolgebouwen. Uit dat onderzoek is gebleken dat er op scholen in Nederland een potentieel asbestgevaar is voor leerlingen en leerkrachten. Ook blijkt dat basisscholen voor 95% en middelbare scholen voor 77% nog gebouwen hebben van vóór 1993. In dat jaar werd een volledig verbod op het gebruik van asbesthoudende materialen van kracht.
Prof. A. Burdorf pleit in ZEMBLA voor het actief inventariseren en verwijderen van asbest. ‘Als je het niet weghaalt, dan zal je tot in lengte van dagen nieuwe risico's creëren,' zegt Burdorf. Hij is de auteur van het rapport van de Gezondheidsraad, die afgelopen zomer adviseerde om de normen voor asbest met een factor 30 tot 40 aan te scherpen.
Dit pleidooi wordt door bijna 80% van de middelbare en basisscholen ondersteund. Zij vinden dat schoolgebouwen volledig onderzocht moeten worden op de aanwezigheid van asbest. De overheid zou daarbij een sturende rol op zich moeten nemen.
